Παθολογικές Καταστάσεις
"Η τροφή σου να είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου να είναι η τροφή σου"
Ιπποκράτης, 5ος αιώνας π.Χ.
Σακχαρώδης Διαβήτης
Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου Ι;
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι είναι μια χρόνια αυτοάνοση πάθηση που επηρεάζει περισσότερα από 400 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Πρόκειται για μια κατάσταση όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα β-κύτταρα του παγκρέατος, οδηγώντας σε πλήρη απώλεια παραγωγής ινσουλίνης. Αν και η συχνότητα εμφάνισης κορυφώνεται στην εφηβεία και την πρώιμη ενήλικη ζωή, μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Ποια είναι τα αίτια;
Η ακριβής αιτία του διαβήτη τύπου Ι παραμένει υπό έρευνα, ωστόσο οι επιστήμονες πιστεύουν ότι προκύπτει από έναν συνδυασμό παραγόντων:
- Γενετική προδιάθεση
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες
- Στρεσογόνοι παράγοντες (π.χ. ιογενείς λοιμώξεις)
Συμπτώματα και Σημάδια
Τα κύρια συμπτώματα του διαβήτη τύπου Ι περιλαμβάνουν:
- Συχνοουρία (πολυουρία)
- Έντονη δίψα (πολυδιψία)
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Αίσθημα κόπωσης και κακουχίας
Πιθανές Επιπλοκές
Οξείες Επιπλοκές
- Διαβητική κετοξέωση
- Υπογλυκαιμία
- Φαινόμενο της Αυγής
Χρόνιες Επιπλοκές
- Μικροαγγειοπάθειες
- Προβλήματα όρασης (αμφιβληστροειδοπάθεια)
- Νεφρικά προβλήματα (νεφροπάθεια)
- Νευρολογικά προβλήματα (περιφερική νευροπάθεια)
- Καρδιαγγειακές παθήσεις
- Αυτόνομη νευροπάθεια που επηρεάζει διάφορα συστήματα του οργανισμού
Επιδημιολογικά Στοιχεία
Ο επιπολασμός του διαβήτη τύπου Ι κυμαίνεται μεταξύ 5-10% του συνολικού διαβητικού πληθυσμού. Παρόλο που μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι συχνότερος στους ενήλικες.
Σημασία της Έγκαιρης Διάγνωσης
Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή διαχείριση του διαβήτη τύπου Ι είναι κρίσιμη για την πρόληψη των επιπλοκών και τη διατήρηση μιας καλής ποιότητας ζωής. Εάν παρατηρήσετε κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, συνιστάται να επισκεφθείτε άμεσα τον γιατρό σας.
Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου ΙΙ;
Ο ΣΔΙΙ είναι η πιο συχνή μορφή διαβήτη. Χαρακτηρίζεται από αυξημένο σάκχαρο στο πλάσμα και ινσουλινοαντίσταση. Η ορμόνη ινσουλίνη ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα και, συνεπώς, η ανεπαρκής έκκριση ή η αναποτελεσματική χρήση της από τον οργανισμό μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία.
Διαγνωστικά Κριτήρια
Η διάγνωση του ΣΔΙΙ βασίζεται στα εξής κριτήρια:
Γλυκόζη πλάσματος νηστείας ≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l)
Τυχαία τιμή γλυκόζης πλάσματος ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l)
Δοκιμή ανοχής στη γλυκόζη (OGTT): τιμή 2-h ≥ 200 mg/dl
Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) ≥ 6,5%
Παράγοντες Κινδύνου
Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
Ηλικία > 45 έτη
Αυξημένη περίμετρος μέσης:
Άνδρες: >102 cm
Γυναίκες: > 88 cm
Δείκτης μάζας σώματος > 30 kg/m²
Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ
Ιστορικό υπέρτασης ή καρδιαγγειακής νόσου
Δυσλιπιδαιμία
Ιστορικό ΣΔ κύησης
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων
Επιπλοκές
Οι κύριες επιπλοκές του ΣΔΙΙ είναι:
Καρδιαγγειακές παθήσεις
Διαβητική νεφροπάθεια
Διαβητική νευροπάθεια
Θεραπευτική Αντιμετώπιση
Φαρμακευτική Αγωγή
Μετφορμίνη
Σουλφονυλουρίες
Ινσουλίνη (όταν απαιτείται)
Διατροφικές Συστάσεις
Σωστή κατανομή υδατανθράκων
Επιλογή υψηλής ποιότητας υδατανθράκων
Συνδυασμός γευμάτων με πρωτεΐνη και ακόρεστο λίπος
Περιορισμός αλατιού
Αύξηση πρόσληψης καλίου
Χρήση ξυδιού και κανέλας
Προσοχή στην κατανάλωση αλκοόλ
Στόχοι Γλυκαιμικού Ελέγχου
Δείκτης | Στόχος |
|---|---|
HbA1c | <7% |
Προγευματικά σάκχαρα | 80-130mg/dL |
Μεταγευματικά σάκχαρα (1-2 ώρες μετά το γεύμα) | <180mg/dL |
Τρόπος Ζωής
Τακτική φυσική δραστηριότητα
Διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους
Τακτική παρακολούθηση σακχάρου
Συχνές ιατρικές εξετάσεις
Πηγή: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31860923/
Τι είναι η Διαταραχή Ανοχής στη Γλυκόζη;
Η διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη, γνωστή και ως προ-διαβήτης, είναι η κατάσταση που προηγείται του σακχαρώδη διαβήτη. Έρευνες δείχνουν ότι η μεταγευματική υπεργλυκαιμία (απότομη αύξηση σακχάρου αίματος) μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία και να οδηγήσει σε Σακχαρώδη Διαβήτη.
Διαγνωστικές Μέθοδοι
Σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA), υπάρχουν τέσσερις βασικές μέθοδοι διάγνωσης:
Δοκιμή γλυκόζης πλάσματος νηστείας (FPG)
Απαιτείται νηστεία 8 ωρών
Επιτρέπεται μόνο η κατανάλωση νερού
Δοκιμή ανοχής στη γλυκόζη (OGTT)
Κατανάλωση διαλύματος 75g γλυκόζης
Εξέταση αίματος σε τρεις χρονικές στιγμές
Επίπεδα A1C (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη)
Τυχαία μέτρηση γλυκόζης πλάσματος
Διαγνωστικά Κριτήρια
Κατάσταση | Γλυκόζη νηστείας (FPG) | OGTT | A1C |
|---|---|---|---|
Φυσιολογικές τιμές | <100mg/dL | <140mg/dL | <5,7% |
Προ-διαβήτης | ≥100 mg/dL | ≥140mg/dL | ≥5,7% |
Διαβήτης | ≥126 mg/dL | ≥200mg/dL | ≥6,5% |
Παράγοντες Κινδύνου
Ηλικία άνω των 45 ετών
Δείκτης Μάζας Σώματος > 30 kg/m²
Αυξημένη περίμετρος μέσης
Οικογενειακό ιστορικό
Καθιστική ζωή
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Μεταβολικό σύνδρομο
Λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων
Γενετική προδιάθεση
Πιθανές Επιπλοκές
Δυσκολία στην απώλεια βάρους
Μεταβολικό Σύνδρομο
Ανάπτυξη Σακχαρώδη Διαβήτη ΙΙ
Υπέρταση
Διαταραχές λιπιδίων
Επιδείνωση PCOS
Διατροφική Αντιμετώπιση
Βασικές Συστάσεις
Αύξηση σωματικής δραστηριότητας
Στόχευση απώλειας βάρους (όπου χρειάζεται)
Ισορροπημένη κατανομή υδατανθράκων
Διατροφικές Επιλογές
Προτίμηση σε υδατάνθρακες υψηλής ποιότητας:
Άμυλο
Προϊόντα ολικής άλεσης
Φρέσκα φρούτα
Αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων
Συνδυασμός υδατανθράκων με:
Πρωτεΐνη
Ακόρεστα λιπαρά
Συμβουλές Διατροφικής Συμπεριφοράς
Αργή κατανάλωση γευμάτων
Έμφαση στα ακόρεστα λιπαρά
Τακτικά γεύματα
Πηγή: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6780236/
Υπέρταση
Η αρτηριακή πίεση είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αγγείων.
Διακρίνεται σε συστολική «μεγάλη» πίεση (ΣΑΠ) , η οποία γίνεται στα αιμοφόρα αγγεία όταν η καρδιά συστέλλεται (χτυπά) και την διαστολική «μικρή» πίεση (ΔΑΠ) , η οποία αναφέρεται στην πίεση των αγγείων όταν η καρδιά διαστέλλεται και είναι σε ηρεμία μεταξύ των χτύπων της καρδιάς.
Ως υπέρταση ορίζεται η υψηλή αρτηριακή πίεση άνω των φυσιολογικών επιπέδων σε συνθήκες ηρεμίας και έπειτα από τουλάχιστον δύο επαναλαμβανόμενες μετρήσεις. Συγκεκριμένα, ένας ενήλικας θεωρείται ότι πάσχει από υπέρταση όταν η συστολική αρτηριακή του πίεση είναι (ΣΑΠ) ≥ 140mmHg και η
διαστολική αρτηριακή του πίεση (ΔΑΠ) ≥ 90mmHg.
Υπάρχουν 2 κύριοι τύποι υπέρτασης: η πρωτογενής, η οποία εμφανίζεται με την πάροδο του χρόνου, και η δευτερογενής που προκαλείται από κάποια άλλη παθολογική κατάσταση ή χρήση ορισμένων φαρμάκων.
Η αρτηριακή πίεση, κάτω από φυσιολογικές συνθήκες αυξομειώνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αν όμως παρουσιάζει παρατεταμένα υψηλές τιμές μπορεί να είναι επιβλαβής.
Η μη διαγνωσμένη ή η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε:
• Πόνο στο στήθος (στηθάγχη)
• Ανεύρυσμα
• Έμφραγμα
• Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (αιμορραγικό και θρομβωτικό)
• Στεφανιάια νόσο
• Αρρυθμίες
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Χρόνια νεφρική νόσο
• Οφθαλμικές βλάβες
• Ανώμαλο καρδιακό παλμό που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο
-Συνήθως η υπέρταση είναι ασυμπτωματική και παραμένει αδιάγνωστη για μεγάλο χρονικό διάστημα προκαλώντας προβλήματα στην υγεία.
Επιπλέον, η υπέρταση συνυπάρχει με άλλα χρόνια νοσήματα π.χ. Σακχαρώδης Διαβήτης, δυσλιπιδαιμία (αυξημένα επίπεδα LDL-χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων), υπερουριχαιμία.
-Ο τρόπος ζωής επίσης αποτελεί παράγοντα κινδύνου εμφάνισης υπέρτασης : καθιστική ζωή, στρες, κάπνισμα, υπερκατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, αλκοόλ, χαμηλή κατανάλωση φυτικών ινών (φρέσκα φρούτα, λαχανικά, προιόντα ολικής αλέσεως) και κορεσμένων λιπαρών (αλλαντικά, μαργαρίνες, επεξεργασμένο κρέας, γρήγορο φαγητό κ.α.)
Ο θεράπων ιατρός καθορίζει την κατάλληλη θεραπεία και φαρμακευτική αγωγή. Η αλλαγή τρόπου ζωής σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή συμβάλλει την πρόληψη και αντιμετώπιση υπέρτασης.
Διατροφικές συστάσεις στην υπέρταση:
• Μείωση σωματικού βάρους σε περιπτώση παχυσαρκίας ή υπερβάλλοντος σωματικού βάρους). (Συνιστώμενη απώλεια βάρους 4 kg/month). H απώλεια βάρους ενισχύει τη δράση αντι-υπερτασικών φαρμάκων. Έτσι μπορεί να συστηθεί από το γιτρό μειωμένη δοσολογία.
• Περιορισμένη κατανάλωση νατρίου.
• Η ημερήσια συνιστώµενη πρόσληψη αλατιού είναι 5-6γρ/ημέρα.
• Αύξηση πρόσληψης καλίου, (π.χ. μπανάνα, χουρμάδες, ντομάτα, κ.α.). Η αυξημένη πρόσληψη καλίου συνδέεται µε μείωση της αρτηριακής πίεσης. Η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου και μαγνησίου είναι επίσης βοηθητική.
• Διατροφή πλούσια σε φρέσκα φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, πολυακόρεστα «καλά» λιπαρά , γαλακτοκομικά προϊόντα light, και φτωχής σε πρόσθετα σάκχαρα, κορεσμένα λιπαρά και trans λιπαρά. Η δίαιτα DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) και η Μεσογειακή Διατροφή θεωρούνται ιδανικά πρότυπα.
• Περιορισμένη πρόσληψη αλκοόλ.
• Διακοπή καπνίσματος.
• Επαρκής και καλής ποιότητας ύπνος (7-9 ώρες κατά μέσο όρο, ημερησίως).
• Σωματική άσκηση (αερόβια και προπόνηση αντιστάσεων).
Πηγές: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29565029/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30969681/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36346411/
Δυσλιπιδαιμία
Τα λιπίδια στο αίμα εξετάζονται ως καρδιολογικοί δείκτες.
Αυτά είναι:
• Ολική χοληστερόλη αίματος (ή ορού) -> Παράγεται από το ήπαρ αλλά προσλαμβάνεται και από τη διατροφή (κυρίως ζωικά τρόφιμα).
• LDL (κακή) χοληστερόλη -> λιποπρωτεΐνη υπεύθυνη για τη μεταφορά χοληστερόλης, μέσω του αίματος, απ’ το ήπαρ προς στους ιστούς του σώματος. Σε αυξημένες τιμές προκαλεί συσσώρευση λίπους στις αρτηρίες (αθηροσκλήρωση).
• HDL (καλή) χοληστερόλη -> λιποπρωτεΐνη υπεύθυνη για τη συλλογή χοληστερόλης από τους περιφερικούς ιστούς και την αποστολή πίσω στο συκώτι προς απέκκριση. Η επαρκής συγκέντρωσή της είναι σημαντική για την απαλλαγή της περίσσειας χοληστερόλης και για τη μείωση της δράσης της LDL.
• Λιποπρωτεϊνη(a) ή Lp(a) -> αποτελείται από ένα μόριο LDL χοληστερόλης που έχει ενωθεί με μια γλυκοπρωτεΐνη, την απολιποπρωτεΐνη a [APO(a)] με ομοιοπολικό δεσμό. Το ενδιαφέρον για τις δράσεις της έχει αυξηθεί τα τελευταία χρονιά καθώς έχει βρεθεί συσχέτιση μεταξύ υψηλών επίπεδων ορού της Lp(a), στεφανιαίας νόσου και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
• Απολιποπρωτεΐνη Β-100 -> πρωτεϊνικό συστατικό των λιποπρωτεϊνών, συσχετίζεται με τα επίπεδα LDL και θεωρείται δείκτης κινδύνου για στεφανιαία νόσο.
• Τριγλυκερίδια -> Εστέρες της γλυκερόλης με λιπαρά οξέα. Συντίθενται στο ήπαρ αλλά προέρχονται και από τη διατροφή. Αποτελούν την πιο κοινή μορφή λιπιδίων που αποθηκεύονται στο λιπώδη ιστό του σώματος. Αυξημένα επίπεδα στο πλάσμα είναι παράγοντας διαταραγμένου μεταβολισμού λίπους και υδατανθράκων.
*Τα υψηλά επίπεδα LDL χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων και η χαμηλή HDL χοληστερόλη και Lp(a) συνδυαστικά και με άλλους παράγοντες κινδύνου (π.χ. κάπνισμα) συνδέονται με αθηρωμάτωση (λίπος στα τοιχώματα των αγγείων) και αρτηριοσκλήρυνση, γεγονότα που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιάιας νόσου και Σακχαρώδη Διαβήτη. Συνήθως η δυσλιπιδαιμία είναι ασυμπτωματική. Επομένως οι βλάβες εξελίσσονται στον οργανισμό χωρίς να το γνωρίζουμε. Αν οι τιμές των λιπιδίων είναι χρόνια εκτός των φυσιολογικών ορίων, είναι αυξημένος ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου, εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
• Άτομα με Heart Score 5-10%
• Άτομα με έστω έναν παράγοντα κινδύνου (π.χ. υπέρταση σταδίου 3, υπερβολικό κάπνισμα)
• Άτομα με οικογενή υπερχοληστερολαιμία
• Άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη ή με έναν επιπλέον παράγοντα κινδύνου
• Άτομα με Heart Score≥10%
• Άτομα με διαγνωσμένη αθηρωματική νόσο (π.χ. στεφανιαία νόσο, ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, πάνω από 40-50% κλάσμα εξώθησης, περιφερική αρτηριακή νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια)
• Άτομα με σακχαρώδη διαβήτη
• Ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο
• Διακοπή καπνίσματος.
• Μεσογειακή Διατροφή ή διατροφή χαμηλή σε λιπίδια (κυρίως κορεσμένα) και πλούσια σε φυτικές ίνες (φρέσκα φρούτα και λαχανικα, ολικής αλέσεως δημητριακά, όσπρια κ.α.)
• Κατανάλωση τροφών εμπλουτισμένων με τις ευεργετικές φυτικές στερόλες.
• Απώλεια βάρους σε περιπτώσεις παχυσαρκίας ή υπερβαρότητας.
• Φυσική δραστηριότητα (π.χ. ζωηρό βάδισμα για 30-60 λεπτά την ημέρα τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας και προπόνηση αντιστάσεων με αυξανόμενα βάρη τουλάχιστον 2 φορές/ εβδομάδα).
• Φαρμακευτική αγωγή από τον θεράποντα ιατρό.
Παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος
Τι είναι το ΣΕΕ;
Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (γνωστό και ως «σπαστική κολίτιδα») είναι μια χρόνια διαταραχή της αλληλεπίδρασης μεταξύ εντέρου και εγκεφάλου. Χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενο κοιλιακό πόνο και διαταραγμένη αφόδευση.
Διαγνωστικά Κριτήρια
Για τη διάγνωση του ΣΕΕ απαιτείται:
Κοιλιακός πόνος ≥ 1 φορά/εβδομάδα για 3 συνεχείς μήνες
Συνδυασμός με τουλάχιστον 2 από τα παρακάτω:
Πόνος που υποχωρεί μετά την κένωση
Αλλαγές στη συχνότητα των κενώσεων
Μεταβολή στη σύσταση των κοπράνων
Σημαντικό: Η τελική διάγνωση γίνεται από ειδικό γιατρό, αφού αποκλειστούν άλλες παθήσεις (π.χ. κοιλιοκάκη, νόσος Crohn).
Τύποι ΣΕΕ
ΣΕΕ με διάρροια:
<25% κενώσεις τύπου 1-2
25% κενώσεις τύπου 6-7
ΣΕΕ με δυσκοιλιότητα:
25% κενώσεις τύπου 1-2
<25% κενώσεις τύπου 6-7
ΣΕΕ μικτό:
25% κενώσεις τύπου 1-2
25% κενώσεις τύπου 6-7
ΣΕΕ μη ταξινομημένο:
Πληροί κριτήρια Ρώμης IV
Δεν εντάσσεται στις παραπάνω κατηγορίες
Πιθανά Αίτια
Διαταραχές στην κινητικότητα του εντέρου
Διαφοροποιημένη εντερική μικροχλωρίδα
Βακτηριακή υπερανάπτυξη στο λεπτό έντερο
Στρατηγικές Αντιμετώπισης
1η Στρατηγική: Βασικές Διατροφικές Συστάσεις
Ισορροπημένη διατροφή με τακτικά γεύματα
Σωστή μάσηση και αργός ρυθμός κατανάλωσης
Αποφυγή:
Αλκοόλ
Πικάντικων τροφίμων
Υπερβολικής καφεΐνης
Επαρκής ενυδάτωση
Περιορισμός λακτόζης
Τακτική άσκηση
Χρήση προβιοτικών
2η Στρατηγική: Δίαιτα Χαμηλή σε FODMAPs
Τι είναι τα FODMAPs;
Ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες που περιλαμβάνουν:
Φρουκτόζη
Λακτόζη
Πολυόλες σακχάρων
Γαλακτο- και φρουκτοολιγοσακχαρίτες
Φάσεις Διατροφικού Πρωτοκόλλου
Φάση Αποκλεισμού (2-6 εβδομάδες):
Αντικατάσταση τροφίμων υψηλών σε FODMAPs
Αναμενόμενη βελτίωση: 3η-4η εβδομάδα
Φάση Επανένταξης (6-8 εβδομάδες):
Σταδιακή δοκιμή ζυμώσιμων υδατανθράκων
Προϋπόθεση: επιτυχής ολοκλήρωση φάσης 1
Φάση Εξατομίκευσης:
Προσδιορισμός ανεκτών FODMAPs
Διαμόρφωση εξατομικευμένου διατροφικού πλάνου
Σημαντική Σημείωση: Απαραίτητη η καθοδήγηση από ειδικό διαιτολόγο και γαστρεντερολόγο για εξατομικευμένη προσέγγιση και παρακολούθηση.
Πηγή: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33315591/
Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση: Συμπτώματα και Αντιμετώπιση
Τι Προκαλεί την Παλινδρόμηση;
Η χαλάρωση του σφιγκτήρα του οισοφάγου αποτελεί το συνηθέστερο αίτιο. Οι βασικοί παράγοντες που την επηρεάζουν είναι:
Διατροφικοί Παράγοντες
- Αυξημένη κατανάλωση λίπους
- Καρυκεύματα
- Όξινα τρόφιμα
- Αλκοόλ
- Μεγάλος όγκος γεύματος (ειδικά πριν τον ύπνο)
Άλλοι Παράγοντες
- Φαρμακευτική αγωγή (π.χ. αντιφλεγμονώδη)
- Αυξημένο σωματικό βάρος (ΔΜΣ ≥ 25 kg/m²)
- Στρες
- Κάπνισμα
- Εγκυμοσύνη
- Διαφραγματοκήλη
Συμπτώματα
Το όξινο στομαχικό περιεχόμενο, όταν παλινδρομεί, μπορεί να προκαλέσει:
- Κάψιμο ή καούρα στο στήθος/λαιμό
- Όξινη ή πικρή γεύση
- Αίσθηση κόμπου στον λαιμό
- Δυσκολία στην κατάποση
- Βραχνάδα ή πονόλαιμο
- Ανεξήγητο βήχα
- Φλέγματα
Διάγνωση
Σημαντικό: Σε περίπτωση επίμονων συμπτωμάτων, ο γαστρεντερολόγος συνήθως συνιστά γαστροσκόπηση για έλεγχο:
- Παρουσίας φλεγμονής
- Μεταπλασίας των κυττάρων του οισοφάγου
Αντιμετώπιση
Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής
Διατροφικές Συστάσεις:
- Διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους
- Μικρά και συχνά γεύματα
- Τελευταίο γεύμα 2-3 ώρες πριν τον ύπνο
- Αποφυγή κατάκλισης αμέσως μετά το φαγητό
Τρόφιμα προς Περιορισμό:
- Όξινα τρόφιμα
- Σάλτσες
- Πικάντικα
- Λιπαρά τρόφιμα
- Σοκολάτα
- Μέντα και δυόσμος
Ροφήματα προς Αποφυγή:
- Αλκοόλ
- Ανθρακούχα ποτά
- Περιορισμός καφέ
Πρακτικές Συμβουλές
- Αποφυγή στενών ρούχων
- Διακοπή καπνίσματος
- Τήρηση ημερολογίου καταγραφής τροφίμων και συμπτωμάτων
Σημείωση: Η φαρμακευτική αγωγή πρέπει να λαμβάνεται μόνο μετά από συνταγογράφηση γαστρεντερολόγου.
Τι είναι η Δυσκοιλιότητα;
Πρόκειται για μια πολυπαραγοντική κατάσταση που επηρεάζει το 10-15% του πληθυσμού, με μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες και σε άτομα άνω των 65 ετών.
Συχνά Αίτια
Μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών
Ανεπαρκής ενυδάτωση
Περιορισμένη φυσική δραστηριότητα
Αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα
Φαρμακευτική αγωγή
Εγκυμοσύνη
Οργανικά αίτια
Προχωρημένη ηλικία
Διαγνωστικά Κριτήρια (Κριτήρια Ρώμης)
Απαιτούνται 2+ από τα παρακάτω συμπτώματα για τουλάχιστον 3 μήνες:
Δυσκολία και πόνος κατά την κένωση
Σκληρά ή ογκώδη κόπρανα
Αίσθημα ατελούς κένωσης (25% των περιπτώσεων)
Λιγότερες από 3 κενώσεις εβδομαδιαίως
Αίσθημα ορθοπρωκτικής απόφραξης
Απουσία κριτηρίων ΣΕΕ
Σημείωση για τη Διάγνωση:
Νεαρά άτομα: Συνήθως αρκεί λήψη ιστορικού και φυσική εξέταση
Μεγαλύτερες ηλικίες: Πιθανή ανάγκη για πρόσθετες εξετάσεις
Αντιμετώπιση και Πρόληψη
1. Ενυδάτωση
8-10 ποτήρια υγρών ημερησίως
Ο καφές μπορεί να βοηθήσει στην κινητικότητα του εντέρου (30% των περιπτώσεων)
2. Διατροφικές Συστάσεις
Στόχος: 25-30γρ φυτικών ινών ημερησίως
Τρόφιμα-κλειδιά:
Φρούτα και λαχανικά
Όσπρια
Δημητριακά ολικής άλεσης
Πίτουρο βρώμης και σιταριού
Σπόροι (π.χ. λιναρόσπορος)
Ξηροί καρποί
3. Φυσική Δραστηριότητα
150 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση εβδομαδιαίως σύμφωνα με τις οδηγίες της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας
4. Άλλες Συστάσεις
Εξασφάλιση επαρκούς ύπνου
Σταδιακή αύξηση φυτικών ινών
Τήρηση σταθερού προγράμματος γευμάτων
Τύποι Κοιλιοκάκης και Συμπτώματα
1. Κλασική Μορφή
Διαλείπουσα διάρροια
Κοιλιακό άλγος
Αέρια και τυμπανισμός
Απώλεια βάρους
Στασιμότητα ανάπτυξης
Δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών (σίδηρος, B12, φυλλικό οξύ)
2. Άτυπη Μορφή
Ανεπάρκειες βιταμινών
Σιδηροπενία και αναιμία
Γενική αδυναμία και κόπωση
Οξυθυμία ή κατάθλιψη
Διαταραχές δοντιών και οστών
Ερπητοειδής δερματίτιδα
3. Σιωπηλή Μορφή
Χωρίς εμφανή συμπτώματα
Παρουσία εντερικής βλάβης
Παράγοντες Κινδύνου
Οικογενειακό ιστορικό κοιλιοκάκης
Γενετικές μεταλλάξεις (HLA-DQA1 και HLA-DQB1)
Περιβαλλοντικοί παράγοντες
Συνυπάρχουσες παθήσεις:
Διαβήτης τύπου 1
Νόσος Crohn
Ελκώδης κολίτιδα
Νευρολογικές διαταραχές
Θυρεοειδοπάθειες
Σύνδρομο Down
Διαγνωστικά Κριτήρια (ESPGHAN)
Ηλικία > 2 ετών
Θετικοί ορολογικοί δείκτες
Συμβατά ιστολογικά ευρήματα
Χαρακτηριστική κλινική εικόνα
Ανταπόκριση στη δίαιτα χωρίς γλουτένη
Θεραπευτική Αντιμετώπιση
Δίαιτα Χωρίς Γλουτένη
Αυστηρή τήρηση εφ' όρου ζωής
Απαραίτητη ακόμη και χωρίς συμπτώματα
Κατηγορίες Προϊόντων
Χωρίς γλουτένη: <20ppm (ασφαλή)
Πολύ χαμηλής γλουτένης: 21-100ppm (απαγορεύονται)
Προφυλάξεις και Συμβουλές
Αποφυγή Επιμόλυνσης
Προσοχή σε λερωμένα σκεύη
Ξεχωριστοί χώροι αποθήκευσης
Καθαρός εξοπλισμός μαγειρέματος
Εξωτερική Σίτιση
Ενημέρωση εστιατορίων
Έλεγχος συστατικών
Επιβεβαίωση ασφαλούς παρασκευής